Hepimizin en büyük hayallerinden bir tanesi şüphesiz "Başımızı sokacak bir evin olmasıdır". Lakin uzun yıllar birikimlerimizi, varımızı yoğumuzu ortaya koyarken, bilinçli ve akılcı bir yatırım yapılması gerekliliği kaçınılmazdır. Gerek inşaatını biz üstlenelim, gerek satınalalım gerekse de satarken bazı sorular sormamız gerekiyor: Nasıl bir evde yaşamak istiyorum? Yaşayacağımız eve karar vermeden önce, aile yapımızı, iş durumumuzu ve sosyal hayatımızı iyice düşünüp ona göre karar vermeliyiz. Eğer evimizin, iş yerine yakın olmasını istiyorsak bu durumda evin konumu büyük önem arz ediyor. Sosyal hayata düşkünlüğümüz ya da tam aksine daha sessiz, sakin kafa dinlemeye yönelik bir ortam arayışımız, komşuluk ilişkilerinden beklentilerimiz yine evin bulunacağı konumu önemli kılan faktörlerdir. Kalabalık bir aile isek daire büyüklüğü, oda sayısı önemli bir kriter olmaktadır. Eğer evde az zaman geçiriyorsak, yoğun bir işimiz varsa ve temizliğe vakit ayıramıyorsak, küçük bir ev ön plana çıkmaktadır. Ekonomik Durumumuz Nedir? Konut seçerken en önemli sorunlarımızdan birisi de bütçemizdir. Belki de en önemlisi… Hayalini ettiğimiz ev bütçemizi aşabilir, bu durumda ayağımızı yorganımıza göre uzatmalı, kredi ödeme sıkıntısı içerisinde hayaller kurduğumuz evde huzursuz yaşamamalıyız. Amacımız Yatırım Yapmak mı? Eğer amacımız yatırım ise, gayrimenkulden kısa vadede beklentimiz olmamalıdır. Eğer kısa vadeli beklentimiz varsa altına, dövize, borsaya vb. yönelmeliyiz. Gayrimenkul orta ve uzun vadede getirisi olan bir yatırımdır. Gayrimenkulü satın alırken, yeni açılacak ulaşım hatlarını, kentsel dönüşüm alanlarını, ticaretin ve sosyal hayatın yoğunluğunu dikkate almakta fayda var. Ev Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz ? Yaşayacağımız evi seçerken dikkat edilmesi gereken hususları madde madde sıralayalım: Hukuki Açıdan Nelere Dikkat Etmeliyiz? Binanın yapım ruhsatı var mı? Binanın yapı kullanım izni var mı ? Tapusu var mı ? Varsa tek kişimi yoksa çok ortaklı mı ? Kullanım hakkı durumu nedir? Mülkün tapusu kat mülkiyeti mi yoksa kat irtifakı mı ? Bu özelliklerini öğrenin. Konut üzerinde ipotek , haciz, intifa hakkı, yıkım kararı vb. yasal sınırlama var mı ? Tapu Sicil Müdürlüğünden öğreniniz. Gayrimenkul ya da bina üzerinde Belediye İmar Müdürlüğünce konmuş şerh var mı? Eğer konutun içerisinde kiracı oturuyorsa, kiracı kontratını inceleyiniz. Alacağınız gayrimenkul kat karşılığı yapılan bir inşatta ise, müteahhitle noter onaylı anlaşma yapınız. Kullanılacak malzemeleri, işin aksama durumunda alınacak tazminatı netleştiriniz. Tapu işlemleri sırasında, alacağınız konutun değerini yeniden değerleme oranlarına göre hesaplayarak beyan edin aksi takdirde beyanınız eksik ise ödenen alım satım harçları size ceza olarak geri dönebilir. Bankanın yaptırdığı ekspertiz raporunun kopyasını alın ve okuyun. Değerleme yapan firmanın lisnslı olup olmadığını kontrol edin. Ekspertiz raporlarının güvenilir olması önemlidir, örneğin aldığınız mülk gördüğünüz mülk mü ? mülkün belediye veya tapusunda bir problem var mı vs. yanlış yapılmış ekspertiz yüzünden zarara uğrayabilirsiniz. Herkesin başına gelebilecek bir durum dikkatli olun. Gayrimenkulün bağlı olduğu belediyeden emlak vergisini öğrenin. Kadastro Müdürlüğüne giderek, almak istediğiniz gayrimenkulun haritasını talep edebilir çevresinde olan ve ileride olması muhtemel yapılar hakkında bilgi alabilirsiniz. Ekonomik Açıdan Nelere Dikkat Etmeliyiz? Binanın ısınma durumunu öğreniniz. Eviniz ısınmıyorsa cebiniz yanacaktır. Tadilat, bakım, onarım, yenilenme gerektiren durum var mı? Konutun geçmiş yıllara ait ödenmemiş borcu kalmış mı? Konutun bulunduğu çevredeki yaşam standartları hakkında bilgi edininiz. Konutun aidat giderleri nedir? Kişisel Beklentiler Açısından Nelere Dikkat Etmeliyiz? Sadece bugün değil, gelecekteki beklentilerimizi de karşılıyor mu ? Konut gün ışığını yeterince alıyor mu? Bodrum vb. depolama alanı var mı? Güvenli ve yeterli otoparkı var mı? Bahçe varsa bahçe düzenlemesi yapılmış mı? Konut içerisindeki dolap vb. alanlar ihtiyaçları karşılayacak düzeyde mi ? Asansör var mı? Havalandırma olanakları yeterli mi ? Aydınlatma yeterli mi ? Çevresel Açıdan Nelere Dikkat Etmeliyiz? Toplu taşıma araçlarına ulaşımı kolay mı ? Çocuklu bir aile için, yakın çevrede çocukların vakit geçirebileceği ortamlar mevcut mu ? Okul var mı? Çevrede alışveriş merkezi var mı? Çevrede vakit geçirebilecek sosyal tesisler var mı? Çevrede yeşil alan var mı? Sağlık kuruluşlarına ulaşım kolay mı ? Konutun manzarası var ise, bunun daha sonradan kapanma olasılığı var mı? Acil durumlar için çevrede karakol, itfaiye, posta, kargo vb. var mı ? Bina çevresinin yağmur ve atık suyu için drenajı yapılmış mı ? Yakın çevrede insan sağlığını etkileyecek, gürültü ve çevre kirliliği yapacak havaalanı, fabrika vb. var mı? Kanalizasyonun binaya olan mesafesi nedir? Yalıtım Konusunda Nelere Dikkat Etmeliyiz? Bina duvarlarında ses ve ısı yalıtımı yapılmış mı? Duvar ve tavanda çatlak var mı? ( Yeni binalarda yerleşmeden dolayı da olabilir) Balkon ve teraslardaki su giderleri yeterli mi ? Kapı ve pencerelerde ısı ve ses yalıtımı var mı ? Pencere ve dışarıya açılan kapılarda su sızıntısı var mı? Bina çatısında ısı ve su yalıtımı yapılmış mı? Yağmur suyu tahliye hatları yeterli mi ? Yalıtım yaşayacağımız yere karar verirken dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan birisidir. Ses, ısı ve su yalıtımı konusunda gereken hassasiyeti baştan gösterelim, gerekirse bu konuda bilgili birilerine danışalım, sonradan başımız ağrımasın. Tesisat Konusunda Nelere Dikkat Edilmelidir? Sıva Altı Tesisat: Elektrik tesisatı her cinsten elektrikli cihaza uygun mu? Kaçak akım rölesi var mı? Elektrik prizlerinde topraklama var mı? Bina temelinde topraklama yapılmış mı? Banyo, mutfak vb. alanlarda prizler sıvı ve ısıya karşı korumalı mı? Kablo tv ve uydu yayınları için gerekli altyapı var mı? Isıtma ve Sıhhi Tesisat: Binanın ısıtma sistemi beklentilerimize uygun mu? Kombi varsa, su ve gaz kaçağı testi yapılmış mı? Banyo ve mutfakta su basıncı yeterli mi ? Tüm muslukları açıp, sifonu çekerek kontrol edilmelidir. Binada su deposu var mı? Banyo tesisatı çalışırken gürültü yapıyor mu ? Tesisat borularında sızıntı var mı? Evye ve lavabo altında su sızıyor mu? Güvenlik Açısından Nelere Dikkat Etmeliyiz? Bu konuya özellikle dikkat çekmek istiyorum. Malesef, geçmiş depremler ülkemizdeki vurguncu, dolandırıcı, katil zihniyeti bize göstermektedir. Pek çok insaınımızın, sadece parası malları değil, hayalleri ve canları da enkaz altında kalmıştır. Malımızı, canımızı emanet edeceğimiz binaya karar vermeden önce aşağıdaki hususlara dikkat etmeliyiz: Müteahhitin güvenilirliğini, geçmişte yapmış olduğu konutlar hakkında bilgi edininiz. Binanın güvenilirliği, onu yapanların güvenilirliği ile orantılıdır. Binanın onaylı bir mimari projesi var mı ? Binanın mevcut taşıyıcı sisteminin asıl projeden farklılıkları var mı? Varsa neden ? ( Bu durumda uzmana danışmanız tavsiye olunur) Bina deprem yönetmeliğine uygun mu inşa edilmiş ? ( Uzmana danışmanız tavsiye olunur) Binanın inşasında kullanılan malzeme kaliteli mi ? Kullanılan malzemeler standartlara uygun mu öğrenin. Binanın taşıyıcı sisteminde herhangi bir onarım yapılmışsa nedenini öğrenin. Binanın bulunduğu zeminin durumunu öğrenin. Zemin etüdü yapılmış ise uzmana danışarak sonucu inceletin. Binada güncel yönetmeliğe uygun sığınak var mı? Bina çevresindeki diğer yapıların durumu nedir? Sonradan müdahele ile açılan boşluklar var mı ? ( Ülkemizde çok rastlanan, konutu iş yerine çevirme amaçlı akıllı (!) vatandaşların kolonları kesme çözümü gibi…) Deprem etüdü yapılmış ise kopyasını alarak uzmana danışınız. Çok eski binalarda oturmamaya özen gösteriniz. 1999 sonrası yapılan binaları tercih ediniz. Gerekli hassasiyeti gösteriniz. Yönetmeliğe uygun yapılmamış dört duvar tabutlarda oturmayınız. Vatandaş ne kadar bilinçli olursa, insanların canından para kazananlar o kadar az olur.